Thiết bị điện ngày nay không chỉ phổ biến mà còn đa dạng từ kiểu dáng, mẫu mã tới các tính năng. Chúng nắm rõ vai trò lớn trong đời sống và sản xuất, đóng góp tích cực trong hầu hết mọi hoạt động của con người. Với vô vàn thương hiệu thiết bị dân dụng và công nghiệp hiện nay, vô tình đã gây ra nhiều khó khăn cho người dùng khi lựa chọn các mặt hàng đồ điện trên thị trường. Bởi vậy, cùng GE Electrics tham khảo bài viết dưới đây về thiết bị điện cũng như nắm được danh sách các thiết bị điện dân dụng và công nghiệp phổ biến hiện nay.
Thiết bị điện là gì?
Thiết bị điện là các loại thiết bị sử dụng điện năng để thực hiện các chức năng thiết yếu trong hệ thống điện và máy móc. Chức năng chính của chúng bao gồm: đóng, cắt, điều khiển, điều chỉnh, bảo vệ, chuyển đổi và đo lường các thông số điện. Nhờ có các thiết bị này, điện năng mới được truyền tải, phân phối và sử dụng một cách an toàn, hiệu quả.
Thiết bị điện được phân loại rộng rãi thành hai nhóm chính là Thiết bị dân dụng và Thiết bị công nghiệp. Thiết bị dân dụng phục vụ sinh hoạt hàng ngày như công tắc, ổ cắm, Aptomat gia đình, hay các loại đèn chiếu sáng. Trong khi đó, thiết bị công nghiệp có công suất lớn hơn, được dùng trong sản xuất, nhà máy và trạm biến áp, ví dụ như Contactor, Biến tần hay Máy cắt không khí (ACB). Tóm lại, thiết bị điện là nền tảng không thể thiếu, đóng vai trò then chốt trong việc tự động hóa, tăng tiện nghi và đảm bảo an toàn cho mọi mặt của đời sống xã hội.
Các phân loại thiết bị điện hiện nay
Các thiết bị điện rất đa dạng, vì vậy có thể phân loại chúng theo nhiều cách khác nhau tuỳ thuộc vào mục đích sử dụng điện của con người.
Phân loại thiết bị điện dựa theo tác dụng
– Công dụng khống chế, kiểm soát dòng điện, bảo vệ an toàn.
Là những thiết bị được sử dụng nhằm mục đích giảm thiểu sự quá tải trong quá trình sử dụng điện. Đồng thời chúng còn có chức năng đảm bảo sự an toàn cho người sử dụng và các máy móc khác trong trường hợp xảy ra sự cố chập cháy hay rò rỉ điện. Có thể liệt kê một số thiết bị như: công tắc, cầu dao, cầu chì, aptomat, …
– Công dụng cải thiện tình trạng ngắn mạch: điện trở bổ sung, lõi dây kháng…
– Công dụng duy trì sự cân bằng, ổn định của cường độ dòng điện trong mạch điện: ổn áp, bộ thay đổi điện áp…
– Công dụng đo lường các thông số điện như hiệu điện thế, công suất tiêu thụ, cường độ dòng điện: công tơ điện, máy biến thế, máy cảm biến dòng điện…
Phân loại thiết bị điện dựa vào đặc điểm của dòng điện
– Thiết bị điện cho dòng điện 1 chiều chạy qua như các dụng cụ chạy bằng pin.
– Thiết bị điện cho phép dòng điện xoay chiều chạy qua.
Phân loại thiết bị điện theo điện thế
– Thiết bị điện loại hạ thế dưới 3kV.
– Thiết bị điện loại trung thế từ 3kV đến 36 kV.
– Thiết bị điện loại cao thế 36kV đến 400 kV.
– Thiết bị điện loại siêu cao thế từ 400 kV trở lên.
Phân loại thiết bị điện theo nguyên lý
– Thiết bị điện tử.
– Thiết bị điện động.
– Thiết bị cảm ứng.
– Thiết bị có tiếp điểm, không có tiếp điểm
Phân loại thiết bị điện theo đối tượng, khu vực sử dụng
– Thiết bị điện dân dụng
Là các loại sử dụng điện để các máy móc, linh kiện bên trong có thể hoạt động. Các thiết bị điện dân dụng được sử dụng trong gia đình nhằm phục vụ nhu cầu sử dụng điện hàng ngày của con người. Ví dụ như: tivi, máy sấy, lò nướng, lò vi sóng, bóng đèn chiếu sáng, quạt điện, bình nóng lạnh, máy giặt…
– Thiết bị điện công nghiệp
Là các loại thiết bị có công suất lớn, sử dụng điện cong nghiệp cao áp. Các loại thiết bị điện công nghiệp được sử dụng chủ yếu trong ngành công nghiệp sản xuất, tại các nhà máy, xưởng sản xuất. Ví dụ: máy móc quân sức lớn, các thiết bị đóng, ngắt mạch điện như công tắc tơ, thiết bị đo điện áp, hệ thống cảm biến,…
Các thiết bị điện hiện nay mặc dù đa dạng, khác nhau về cấu tạo và kiểu dáng, song đều phải đảm bảo các yêu cầu như: sử dụng được dài lâu theo đúng tuổi thọ thiết kế khi làm việc đúng thông số định mức. Thiết bị điện phải đảm bảo ổn định về lực điện động và ổn định nhiệt độ trong quá trình làm việc bình thường, đồng thời khi xảy ra sự cố trong giới hạn cho phép của dòng điện và điện áp.
Các thiết bị điện sử dụng vật liệu cách điện phải có khả năng chịu được quá điện áp cho phép. Bên cạnh đó, thiết bị điện phải đảm bảo hoạt động chính xác, hiệu quả, an toàn, gọn nhẹ, dễ lắp ráp, dễ kiểm tra, sửa chữa. Ngoài ra còn yêu cầu phải hoạt động ổn định ở điều kiện khí hậu môi trường thay đổi hay khắc nghiệt tùy theo thiết kế ban đầu đề ra.
Có thể bạn bạn quan tâm: Thiết bị điện là gì? Các loại phổ biến nhất
Top 10 loại thiết bị điện dân dụng và công nghiệp phổ biến hiện nay
Thiết bị điện cho dân dụng
Thiết bị điện dân dụng phục vụ cho con người trong mọi nhu cầu về ánh sáng, nhiệt độ để sinh hoạt, nhu cầu thẩm mỹ trong ngôi nhà, nhu cầu về giải trí cũng những tiện ích khác và đảm bảo hoạt động an toàn.
1. Ổ cắm điện và công tắc điện
Ổ cắm điện và công tắc điện là hai thiết bị điện cơ bản nhất trong mọi hệ thống điện gia đình. Ổ cắm điện đóng vai trò là điểm kết nối trung gian, cho phép người dùng cắm phích cắm của các thiết bị điện khác vào để lấy nguồn điện. Trong khi đó, công tắc điện đảm nhận chức năng đóng hoặc ngắt dòng điện một cách thủ công. Chức năng chính của công tắc là kiểm soát nguồn điện cấp đến một thiết bị tải, từ đó điều khiển việc bật và tắt các thiết bị đó theo nhu cầu sử dụng.
2. Aptomat (CB)
Aptomat hay còn gọi là cầu dao tự động, là thiết bị bảo vệ không thể thiếu. Chức năng tối quan trọng của nó là tự động ngắt dòng điện khi hệ thống gặp sự cố như quá tải (dòng điện vượt ngưỡng an toàn) hoặc ngắn mạch (chập điện). Aptomat giúp ngăn chặn nguy cơ cháy nổ, bảo vệ toàn bộ hệ thống dây dẫn và các thiết bị điện khác khỏi bị hư hỏng nghiêm trọng, từ đó đảm bảo an toàn cho tài sản và tính mạng con người trong gia đình.
3. Thiết bị chiếu sáng và quạt điện
Thiết bị chiếu sáng thực hiện chức năng biến đổi điện năng thành quang năng, cung cấp ánh sáng cần thiết cho mọi hoạt động sinh hoạt, làm việc và nghỉ ngơi, đồng thời góp phần trang trí không gian. Tương tự, quạt điện cũng là một thiết bị chuyển đổi năng lượng, cụ thể là biến điện năng thành cơ năng để tạo ra gió, giúp lưu thông không khí và làm mát, cải thiện đáng kể sự tiện nghi và thoải mái trong môi trường sống hàng ngày.
Tìm hiểu: Thiết bị điện dân dụng là gì? 8 vật tư điện dân dụng cần biết
Thiết bị điện cho công nghiệp
Thiết bị điện công nghiệp được sử dụng rất phổ biến trong nhiều lĩnh vực từ sản xuất trong các nhà máy, trạm điện, trạm biến áp cho tới chung cư cao ốc, bệnh viện… Các thiết bị điện công nghiệp phổ biến hiện nay được liệt kê dưới đây.
1. Khởi động từ
Một thiết bị đóng vai trò quan trọng trong các hệ thống điện công nghiệp là khởi động từ, hay còn gọi là công tắc tơ. Nhờ khởi động từ mà người dùng có thể điều khiển các thiết bị công suất lớn như động vơ, tụ bù, hệ thống chiếu sáng… một cách đơn giản và an toàn thông qua nút nhấn, hẹn giờ tự động hay điều khiển từ xa.
2. Biến tần
Biến tần là thiết bị giúp thay đổi tần số dòng điện đặt lên cuộn dây bên trong động cơ và thông qua đó có thể điều khiển tốc độ động cơ mà không cần dùng đến các hộp số cơ khí. Biến tần sử dụng chủ yếu các linh kiện bán dẫn để đóng ngắt tuần tự dòng điện đặt vào các cuộn dây của động cơ, làm sinh ra từ trường khiến cho động cơ quay.
Biến tần có thể kể đến các loại như biến tần DC; biến tần 1 pha 220V, biến tần 3 pha 220V, biến tần 3 pha 380V, biến tần AC…
3. Rơ le bảo vệ
Rơ le bảo vệ là một loại thiết bị hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Trong đó cuộn dây điện từ sẽ tác động lên các bộ phận truyền động để phát hiện các sự cố về điện như quá dòng, quá áp, dòng công suất ngược, tần số quá cao hoặc thấp.
Rơ le bảo vệ gồm các loại rơ le bảo vệ quá dòng (OC), bảo vệ chạm đất (EF), bảo vệ dòng rò (EL), bảo vệ quá áp (OV), bảo vệ thấp áp (UV), bảo vệ mất pha (PF, PL), bảo vệ đảo pha (PS), bảo vệ quá tần số, bảo vệ thiếu tần số, rơ le trung gian,…
4. Cảm biến công nghiệp
Cảm biến là thiết bị điện tử có chức năng nhận diện các yếu tố vật lý hoặc yếu tố hóa học ở nơi mà nó được lắp đặt và chuyển các yếu tố đó thành dạng tín hiệu để có thể điều khiển các thiết bị khác từ xa.
Cảm biến thường sử dụng là các cảm biến quang, cảm biến tiệm cận, cảm biến mức, encoder, cảm biến nhiệt độ, cảm biến áp suất,…
5. Đồng hồ đo điện
Đồng hồ đo điện thuộc thiết bị đo lường điện, có thể thực hiện nhiều chức năng khác nhau. Đồng hồ đo điện thường được sử dụng để kiểm tra, xác định các thông số của dòng điện một chiều hoặc dòng điện xoay chiều (cường độ dòng điện, điện áp, điện dung, điện trở, tần số…). Một số loại đồng hồ đo điện như công tơ điện, đồng hồ đo kwh,…
Tham khảo: Top 5 thiết bị điện công nghiệp phổ biến nhất 2025
Lời kết
Trên đây là thông tin về 10 thiết bị điện dân dụng và công nghiệp phổ biến, hi vọng qua bài viết này bạn đã có những thông tin hữu ích cho riêng mình, hiểu được chức năng và vai trò của từng thiết bị. Từ đó, góp phần giúp cho người tiêu dùng dễ dàng lựa chọn được cho mình những thiết bị điện nào là tốt và phù hợp nhất với nhu cầu sử dụng. Nếu bạn còn thắc mắc gì liên hệ qua Hotline 0988825752 hoặc Facebook Điện thông minh để được hỗ trợ và tư vấn nhanh chóng.
