Khi nhu cầu sử dụng thiết bị điện ngày càng tăng cao thì vấn đề an toàn điện càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Aptomat là một trong những thiết bị bảo vệ cho hệ thống điện được sử dụng phổ biến nhất trong các gia đình hiện nay. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ được Aptomat là gì, công dụng của Aptomat ra sao. Hãy cùng GE khám phá bài viết dưới đây để hiểu rõ về Aptomat là thiết bị gì, cấu tạo và nguyên lý làm việc của Aptomat như thế nào.

Mục lục

Aptomat là gì?

“Aptomat” là một thuật ngữ thường được sử dụng trong tiếng Việt để chỉ một loại thiết bị đóng cắt có tên là cầu dao hay cầu dao ngắt mạch thu nhỏ (MCB) trong tiếng Anh. Đó là một thiết bị điện được thiết kế để bảo vệ mạch điện khỏi bị hư hỏng do dòng điện quá mức. Thuật ngữ “aptomat” là phiên âm từ từ “tự động” trong tiếng Anh và được sử dụng phổ biến ở Việt Nam để mô tả loại linh kiện điện này.

Aptomat là một thiết bị điện đóng cắt có thể tự động ngắt hoặc mở mạch điện. Thiết bị này thường được sử dụng để kiểm soát việc cấp hoặc ngừng cấp điện cho các thiết bị, máy móc hoặc hệ thống điện. Aptomat được sử dụng trong các hệ thống điện lực để bảo vệ các thiết bị trước những cú sốc điện và đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

Bộ ngắt mạch hoặc aptomat hoạt động bằng cách tự động ngắt dòng điện trong mạch khi phát hiện quá tải hoặc đoản mạch. Sự gián đoạn này giúp ngăn ngừa hư hỏng hệ thống dây điện và các thiết bị điện được kết nối với mạch đó. Khi có dòng điện quá mức chạy qua mạch, aptomat sẽ ngắt và hở mạch, làm đứt kết nối điện.

Thiết kế của Aptomat có nhiều kiểu khác nhau tuỳ thuộc vào từng ứng dụng cụ thể. Ví dụ, aptomat có thể được thiết kế để mở hoặc đóng mạch điện bằng cách sử dụng tay quay hoặc bằng cách sử dụng động cơ điện. Ngoài ra, aptomat còn có thể được thiết kế để có khả năng chịu được điện áp và dòng điện cao hoặc thấp tùy theo yêu cầu sử dụng.

Cùng tìm hiểu về: Thiết bị điện là gì? Các loại thiết bị điện phổ biến

Phân loại Aptomat

Aptomat là thiết bị đóng cắt mạch điện tự động, có khả năng ngắt mạch điện khi dòng điện vượt quá giá trị định mức hoặc khi có sự cố chạm đất. Aptomat được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống điện dân dụng và công nghiệp để bảo vệ an toàn cho người và thiết bị điện.

Aptomat có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm:

Phân loại theo cấu tạo

Dựa theo cấu tạo bên trong, ta có thể phân loại aptomat theo 2 loại là:

Aptomat dạng tép (MCB): Có cấu tạo nhỏ gọn, dễ lắp đặt và sửa chữa.
Aptomat dạng khối (MCCB): Có cấu tạo lớn hơn aptomat dạng tép, có khả năng chịu dòng điện lớn hơn và có thể bảo vệ nhiều mạch điện cùng lúc.

Phân loại theo chức năng

Khi xét theo chức năng, Aptomat sẽ được phân thành 5 loại bao gồm:

Aptomat thường: Có chức năng bảo vệ quá tải, ngắn mạch.
Aptomat chống rò: Có chức năng bảo vệ quá tải, ngắn mạch và chống rò điện.
Aptomat chống dòng rò dạng tép (RCCB): Chỉ có chức năng bảo vệ chống rò điện.
Aptomat chống dòng rò và bảo vệ quá tải dạng tép (RCBO): Có chức năng bảo vệ quá tải, ngắn mạch và chống rò điện.
Aptomat chống dòng rò và bảo vệ quá tải dạng khối (ELCB): Có chức năng bảo vệ quá tải, ngắn mạch và chống rò điện.

Phân loại theo số pha/số cực

Aptomat cũng có thể được phân loại theo số pha, số cực với:

Aptomat 1 pha: Có 1 cực, sử dụng cho mạch điện 1 pha.
Aptomat 1 pha + trung tính (1P+N): Có 2 cực, sử dụng cho mạch điện 1 pha có dây trung tính.
Aptomat 2 pha: Có 2 cực, sử dụng cho mạch điện 2 pha.
Aptomat 3 pha: Có 3 cực, sử dụng cho mạch điện 3 pha.
Aptomat 3 pha + trung tính (3P+N): Có 4 cực, sử dụng cho mạch điện 3 pha có dây trung tính.

Phân loại theo dòng cắt ngắn mạch

Theo dòng cắt ngắn mạch, Aptomat được phân loại theo 3 dòng:

Aptomat có dòng cắt ngắn mạch thấp: Dưới 10 kA.
Aptomat có dòng cắt ngắn mạch trung bình: Từ 10 đến 100 kA.
Aptomat có dòng cắt ngắn mạch cao: Trên 100 kA.

Phân loại theo khả năng chỉnh dòng

Dựa theo khả năng điều chỉnh dòng điện, aptomat sẽ được chia thành:

Aptomat cố định: Dòng điện định mức không thể điều chỉnh.
Aptomat có thể điều chỉnh: Dòng điện định mức có thể điều chỉnh trong một phạm vi cho phép.

Phân loại theo tiếp điểm

Khi lắp đặt thiết bị điện thường có 2 loại là tiếp điểm thường mở và tiếp điểm thường đóng. Aptomat cũng sẽ được phân theo 2 loại này là:

Aptomat tiếp điểm thường mở (NO): Khi aptomat đóng, tiếp điểm sẽ mở ra.
Aptomat tiếp điểm thường đóng (NC): Khi aptomat đóng, tiếp điểm sẽ đóng lại.

Phân loại theo hộp dập hồ quang

Dựa theo hộp dập hồ quang, aptomat sẽ được phân loại theo:

Aptomat hộp dập hồ quang trong: Hộp dập hồ quang được tích hợp bên trong aptomat.
Aptomat hộp dập hồ quang ngoài: Hộp dập hồ quang được gắn ngoài aptomat.

Phân loại theo cơ cấu truyền động cắt

Theo cơ cấu truyền động cắt, Aptomat sẽ được phân loại thành:

Aptomat cơ: Sử dụng cơ cấu truyền động cơ để cắt mạch điện.
Aptomat điện tử: Sử dụng cơ cấu truyền động điện để cắt mạch điện.

Lựa chọn aptomat phù hợp với nhu cầu sử dụng là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho người và thiết bị điện.

Xem thêm về: Cách chọn Aptomat chống giật tốt nhất cho gia đình bạn

Cấu tạo của Aptomat

Aptomat có cấu tạo tương đối phức tạp với nhiều bộ phận chính và một số bộ phận nhỏ khác. Cấu tạo của aptomat gồm các bộ phận chính sau:

Tiếp điểm: là các thiết bị điện tiếp xúc với nhau để đóng hoặc mở mạch điện. Aptomat thường có hai cấp tiếp điểm: tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ. Tiếp điểm chính là tiếp điểm trực tiếp đóng cắt mạch điện, tiếp điểm phụ là tiếp điểm hỗ trợ cho tiếp điểm chính.
Hộp dập hồ quang: là bộ phận dùng để dập tắt hồ quang điện khi aptomat cắt mạch điện. Hồ quang điện là một hiện tượng điện khí xảy ra khi có dòng điện chạy qua một khe hở. Hồ quang điện có thể gây ra cháy nổ, hư hỏng thiết bị điện.
Bộ phận truyền động: là bộ phận dùng để truyền động cho tiếp điểm đóng hoặc mở mạch điện. Aptomat có hai loại cơ cấu truyền động: cơ cấu truyền động cơ và cơ cấu truyền động điện.
Móc bảo vệ: là bộ phận dùng để ngăn chặn tiếp điểm phụ đóng lại khi tiếp điểm chính đã mở.

Ngoài các bộ phận chính trên, aptomat còn có các bộ phận khác như:

Thân vỏ: là bộ phận bảo vệ các bộ phận bên trong aptomat.
Bảng chỉ thị: là bộ phận dùng để báo trạng thái của aptomat.
Bộ chỉnh dòng: là bộ phận dùng để điều chỉnh dòng điện định mức của aptomat.

Cấu tạo của aptomat có thể khác nhau tùy thuộc vào loại aptomat, nhà sản xuất và mục đích sử dụng.

Nguyên lý hoạt động của Aptomat

Nguyên lý hoạt động của aptomat dựa trên việc sử dụng một bộ cảm biến để đo dòng điện và điện áp trong mạch điện. Khi dòng điện vượt quá dòng điện định mức của aptomat, bộ cảm biến sẽ tác động lên bộ phận truyền động để cắt mạch điện.

Cụ thể, khi dòng điện trong mạch điện nhỏ hơn dòng điện định mức của aptomat, tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ sẽ đóng lại, tạo thành một mạch kín. Dòng điện sẽ chạy qua tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ, cung cấp điện cho tải.

Khi dòng điện trong mạch điện vượt quá dòng điện định mức của aptomat, bộ cảm biến sẽ phát hiện ra sự cố và tác động lên bộ phận truyền động để cắt mạch điện. Tiếp điểm chính sẽ mở ra, ngăn chặn dòng điện chạy qua mạch điện. Tiếp điểm phụ sẽ đóng lại, tạo thành một mạch kín để giữ cho tiếp điểm chính mở ra.

Hộp dập hồ quang sẽ dập tắt hồ quang điện khi tiếp điểm chính mở ra. Hồ quang điện là một hiện tượng điện khí xảy ra khi có dòng điện chạy qua một khe hở. Hồ quang điện có thể gây ra cháy nổ, hư hỏng thiết bị điện.

Dưới đây là sơ đồ nguyên lý hoạt động của aptomat:

Lợi ích của việc sử dụng Aptomat

Công dụng của aptomat bao gồm:

Bảo vệ hệ thống điện khỏi các sự cố quá tải: Khi dòng điện trong mạch điện vượt quá dòng điện định mức của aptomat, aptomat sẽ tự động ngắt mạch điện, ngăn chặn sự cố quá tải xảy ra. Sự cố quá tải có thể gây ra cháy nổ, hư hỏng thiết bị điện.
Bảo vệ hệ thống điện khỏi các sự cố ngắn mạch: Khi có sự cố ngắn mạch xảy ra, dòng điện trong mạch điện sẽ tăng đột ngột. Aptomat sẽ tự động ngắt mạch điện, ngăn chặn sự cố ngắn mạch lan rộng. Sự cố ngắn mạch có thể gây ra cháy nổ, hư hỏng thiết bị điện và thậm chí là tử vong.
Bảo vệ hệ thống điện khỏi các sự cố rò điện: Khi có sự cố rò điện xảy ra, dòng điện sẽ đi qua một đường dẫn khác ngoài đường dẫn chính. Aptomat sẽ tự động ngắt mạch điện, ngăn chặn dòng điện rò gây nguy hiểm cho người và thiết bị điện.

Aptomat là một thiết bị an toàn quan trọng, cần được sử dụng đúng cách để đảm bảo an toàn cho người và thiết bị điện. Khi lắp đặt aptomat, cần chú ý chọn loại aptomat phù hợp với nhu cầu sử dụng và lắp đặt đúng cách theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Tìm hiểu thêm kiến thức về Tiêu chuẩn IEC là gì? Tiêu chuẩn IEC về điện

Lưu ý khi sử dụng Aptomat

Để đảm bảo aptomat hoạt động hiệu quả và an toàn, cần lưu ý những điều sau khi sử dụng aptomat:

Chọn aptomat có dòng điện định mức phù hợp: Dòng điện định mức của aptomat là giá trị dòng điện tối đa mà aptomat có thể chịu đựng mà không bị ngắt mạch. Nếu chọn aptomat có dòng điện định mức quá thấp, aptomat sẽ bị ngắt mạch thường xuyên, gây bất tiện cho người sử dụng. Nếu chọn aptomat có dòng điện định mức quá cao, aptomat sẽ không thể bảo vệ hệ thống điện khỏi các sự cố quá tải, ngắn mạch.
Lắp đặt aptomat đúng cách: Aptomat cần được lắp đặt trong hộp điện có kích thước phù hợp và cách điện tốt. Aptomat cần được lắp đặt ở vị trí khô ráo, tránh tiếp xúc với nước và bụi bẩn.
Kiểm tra aptomat thường xuyên: Aptomat cần được kiểm tra thường xuyên để đảm bảo aptomat hoạt động bình thường. Kiểm tra aptomat bằng cách nhấn nút TEST để aptomat ngắt mạch. Nếu aptomat không ngắt mạch, cần thay thế aptomat mới.

Ngoài ra, cần lưu ý một số điều sau khi sử dụng aptomat:

Không nên lắp aptomat ở những nơi ẩm ướt, nhiều bụi bẩn.
Không nên lắp aptomat gần các thiết bị có khả năng phát ra nhiệt cao.
Không nên lắp aptomat gần các thiết bị có khả năng gây ra nhiễu điện.

Sử dụng aptomat đúng cách sẽ giúp tăng cường an toàn và tối ưu hiệu suất hoạt động của toàn bộ hệ thống điện của gia đình bạn.

Địa chỉ mua Aptomat chính hãng, giá tốt

Công ty TNHH thiết bị điện GE là một địa chỉ uy tín và chất lượng để khách hàng tin tưởng và lựa chọn mua các loại Aptomat chính hãng, tốt cho gia đình. Với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành điện và là đại lý ủy quyền của Panasonic, Schneider, Dobo, Uten,… chúng tôi cam kết đem đến cho khách hàng những sản phẩm Aptomat chính hãng, đảm bảo an toàn và hiệu suất cao.

Khi mua Aptomat chống giật tại GE Electric, khách hàng hoàn toàn có thể an tâm về chất lượng của sản phẩm, giá thành, mức chiết khấu cũng như chính sách bảo hành và hậu mãi. Tất cả sản phẩm thiết bị điện do GE cung cấp đều chính hãng với đầy đủ các loại giấy tờ liên quan như CO, CQ hay VAT.

Với đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm và chuyên nghiệp, chúng tôi không chỉ cung cấp các sản phẩm thiết bị điện chính hãng mà còn mang đến giải pháp toàn diện, hỗ trợ tư vấn và dịch vụ sau bán hàng đẳng cấp, uy tín.

Kết luận

Vai trò của Aptomat đối với một hệ thống điện là rất lớn và đem đến sự an toàn trong quá trình sử dụng điện. Qua chia sẻ về “aptomat là gì” này, chúng tôi hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về aptomat, cấu tạo, nguyên lý hoạt động của aptomat và cách sử dụng aptomat an toàn. Ngoài ra, nếu bạn có nhu cầu muốn mua thiết bị điện, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.

Tin Tức

Aptomat là gì? Cấu tạo và nguyên lý làm việc của Aptomat

Aptomat là gì?