Bạn đã bao giờ đứng trước một loạt thiết bị đóng cắt với đủ loại công tắc, aptomat, hay cầu dao mà bối rối không biết chúng thực sự khác nhau ở điểm nào? Các thiết bị này tuy nhỏ gọn nhưng lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống điện. Hãy cùng khám phá sự khác biệt thú vị giữa chúng ngay sau đây, để không còn nhầm lẫn trong việc lựa chọn thiết bị phù hợp cho công trình của mình.
Định nghĩa về MCCB và MCB
Khi nhắc đến các thuật ngữ thiết bị đóng cắt như MCCB và MCB, nhiều người không làm trong ngành kỹ thuật điện thường cảm thấy khó hiểu. Để phân biệt chúng một cách chính xác, điều quan trọng đầu tiên là phải hiểu rõ định nghĩa của từng thiết bị:
- MCB: Đây là thiết bị chuyển mạch tép nhỏ gọn, được thiết kế để bảo vệ các mạch điện có dòng cắt định mức thấp. MCB thường được sử dụng trong các ứng dụng gia đình hoặc văn phòng, nơi yêu cầu khả năng đóng cắt ngắn mạch và dòng điện nhỏ.
- MCCB: Đây là thiết bị chuyển mạch khối, với khả năng chịu tải và cắt mạch lớn hơn nhiều so với MCB. MCCB có thể đóng cắt mạch điện với dòng ngắn mạch lên đến 150kA, phù hợp với các hệ thống công nghiệp hoặc tòa nhà lớn có nhu cầu bảo vệ mạnh mẽ.
Cấu tạo chung của cầu dao
Thiết bị đóng cắt Aptomat (cầu dao) là thiết bị quan trọng trong hệ thống điện với nhiều tên gọi khác nhau và ngày càng được nâng cấp về chức năng. Tuy nhiên, cấu tạo cơ bản của chúng vẫn giữ nguyên, bao gồm hai hoặc ba tiếp điểm:
- Tiếp điểm hồ quang, tiếp điểm phụ và tiếp điểm chính:
- Khi mạch điện đóng, các tiếp điểm hoạt động tuần tự, đảm bảo mạch điện kết nối an toàn.
- Khi mạch điện ngắt, các tiếp điểm sẽ mở ngược thứ tự để ngăn ngừa nguy cơ chập cháy.
Cách thiết kế này giúp hạn chế hiện tượng hồ quang chỉ xảy ra trên một tiếp điểm, bảo vệ các tiếp điểm còn lại. Trong loại cầu dao 3 tiếp điểm, tiếp điểm hồ quang và tiếp điểm phụ được bố trí cách ly tiếp điểm chính để bảo vệ hiệu quả hơn.
Tham khảo: Các loại aptomat của Schneider
Thiết bị đóng cắt MCCB được thiết kế đặc biệt để xử lý dòng điện cao và các tình huống quá tải hoặc ngắn mạch. Các thành phần quan trọng trong MCCB bao gồm:
- Khung: Vỏ ngoài làm bằng Polyeste thủy tinh, có khả năng cách điện tốt, bảo vệ các bộ phận bên trong.
- Cách vận hành: Cho phép bật/tắt thiết bị bằng công tắc tay cầm. Khi xảy ra lỗi, cơ chế tự động ngắt sẽ được kích hoạt.
- Tay cầm: Sử dụng để thao tác đóng/ngắt MCCB thủ công trong quá trình bảo trì.
- Thiết bị đầu cuối: Điểm tiếp xúc kết nối dây dẫn, đảm bảo dây được thắt chặt để duy trì mạch điện ổn định.
- Bình dập hồ quang: Chia nhỏ hồ quang điện khi tiếp điểm ngắt, giảm thiểu nguy cơ hư hỏng các linh kiện khác.
Cấu tạo MCB
Thiết bị đóng cắt MCB có thiết kế nhỏ gọn với 5 bộ phận chính, đáp ứng yêu cầu bảo vệ mạch điện với dòng điện thấp:
- Tiếp điểm: Bao gồm tiếp điểm chính, tiếp điểm phụ và hồ quang (hoặc chỉ gồm tiếp điểm chính và hồ quang trong loại 2 cấp).
- Cơ cấu truyền động đóng – cắt: Thao tác đóng/cắt có thể thực hiện bằng tay đối với dòng điện nhỏ hoặc bằng cơ điện khi dòng điện lớn.
- Móc bảo vệ: Gồm hai loại: kiểu điện tử và kiểu rơ le nhiệt, giúp bảo vệ thiết bị khỏi hiện tượng ngắn mạch và quá tải.
- Hồ dập quang: Có hai kiểu dập hồ quang: nửa kín (với lỗ thoát khí) và hở (dùng cho điện áp dưới 100V).
- Vỏ: Lớp vỏ bằng nhựa cách điện tốt, giúp cố định và bảo vệ các linh kiện bên trong MCB.
Phân biệt các loại thiết bị đóng cắt MCCB và MCB
MCB và MCCB đều là các thiết bị đóng cắt bảo vệ mạch điện, nhưng chúng có những khác biệt rõ rệt về khả năng và phạm vi sử dụng. Các điểm khác biệt chính bao gồm:
Khả năng ngắt dòng:
- Thiết bị đóng cắt MCB có thể ngắt dòng tối đa khoảng 1.800 amps, phù hợp với các mạch điện dân dụng và dòng điện thấp.
- MCCB có thể ngắt dòng trong phạm vi từ 10.000 đến 200.000 amps, đáp ứng tốt nhu cầu bảo vệ trong các hệ thống điện công nghiệp.
Chức năng bảo vệ:
- MCB: Bảo vệ mạch điện khỏi tình trạng quá dòng, thích hợp cho các ứng dụng dân dụng.
- MCCB: Ngoài khả năng bảo vệ ngắn mạch và quá tải, thiết bị đóng cắt này còn chịu được nhiệt độ cao, giúp bảo vệ tốt hơn trong các môi trường công nghiệp khắc nghiệt.
Khả năng di chuyển:
- MCCB: Có thể di chuyển mạch ngắt linh hoạt, tăng tính tiện dụng khi lắp đặt.
- MCB: Được lắp cố định tại một vị trí duy nhất.
Thiết kế và phiên bản:
- Thiết bị đóng cắt MCB có các phiên bản: đơn cực, hai cực và ba cực.
- MCCB chỉ có hai phiên bản chính: hai cực và bốn cực.
Điều khiển từ xa:
- MCCB được trang bị dây shunt, cho phép điều khiển từ xa và tăng tính tự động hóa.
- MCB không hỗ trợ tính năng này, chỉ hoạt động thông qua thao tác thủ công.
Dòng định mức:
- MCB có dòng định mức tối đa 100 amps, phù hợp cho các mạch điện nhỏ.
- Thiết bị đóng cắt MCCB có dải dòng định mức từ 10 amps đến 200 amps, phục vụ tốt cho các hệ thống dòng lớn hơn.
Ứng dụng:
- MCB: Thiết bị đóng cắt này chủ yếu được sử dụng trong hệ thống điện dân dụng hoặc các thiết bị tiêu thụ điện năng thấp.
- MCCB: Ứng dụng rộng rãi trong các mạch điện công nghiệp, nhà máy sản xuất và các hệ thống điện dòng nặng.
Tham khảo: Cách chọn aptomat chống giật tốt
Kết bài
Trên đây là những điểm khác biệt cơ bản giữa các thiết bị đóng cắt của MCCB và MCB. Việc hiểu rõ từng loại thiết bị không chỉ giúp bạn lựa chọn đúng sản phẩm phù hợp với nhu cầu mà còn đảm bảo an toàn tối đa cho hệ thống điện. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố như công suất, môi trường sử dụng và khả năng bảo vệ khi đưa ra quyết định. Nếu bạn cần thêm thông tin chi tiết, đừng ngần ngại liên hệ với các chuyên gia trong ngành để được hỗ trợ tốt nhất.
